Piertopawłowsk to miasto w obwodzie północnokazachstańskim położone 40 km od granicy z Rosją. Przepływa przez nie rzeka Iszim.
Wokół znajduje się wiele jezior, są również niewielkie brzozowe lasy.
Pietropawłowsk został założony w 1752 roku jako twierdza św. Piotra.
1. Abaj w Pietropawłowsku
Pomnik Abaja i Puszkina
Pomnik w centrum Pietropawłowska został wzniesiony w grudniu 2006 roku na cześć zakończenia Roku Puszkina w Kazachstanie i Roku Abaja w Rosji. Abaj i Puszkim żyli w różnych czasach, ale wiele ich łączyło. Obaj byli humanistami, tworzyli literaturę, marzyli o oświeceniu. Abaj bardzo szanował Puszkina i przetłumaczył na kazachski wiele jego dzieł.
W Rosji i Kazachstanie wzrosło zainteresowanie tymi klasykami. Dlatego w Pietropawłowsku powstał pomnik „Abaj- Puszkin”. Zaprojektowali go Walery Zatai (Валерий Затай ) i Sultan Baimaganbetow (Султан Баймаганбетов), których projekt zajął pierwsze miejsce w specjalnie ogłoszonym konkursie, a wykonał go rzeźbiarz Kazbek Satybaldin (Казбек Сатыбалдин).
Rzeźbiarska kompozycja składa się z dwóch postaci – Aleksandra Puszkina i Abaja Kunanbajewa, połączonych symbolicznym drzewem życia, które z jednej strony zdaje się rozdzielać epoki tworzenia tych dwóch poetów, a z drugiej łączy ich jako wieczny symbol. Wykonane z brązu figury poetów osadzone są na potężnym cokole z litego granitu o wysokości 2,2 m. Wysokość samych rzeźb wynosi 3,5 m.
Mozaika z portretem Abaja
W październiku 2020 roku na ścianie budynku znajdującego się na rogu ulicy Abaja i Auezowa pojawił się portret Abaja. Jako pierwszy w Kazachstanie został on wykonany z ceramicznych płytek. Metoda ta stosowana jest głównie w meczetach. Prace były czasochłonne, ponieważ chcąc zapewnić dobrą jakość pracy, każdą płytkę należało podgrzać do 830 stopni. Autorem portretu jest Bolat Aserbekow – przedstawiciel Związku Artystów Kazachstanu.
Obok panelu znajdują się kody QR, za pomocą których można pobrać prace Abaia Kunanbajewa.
Ściana biblioteki
Na ścianie biblioteki w Pietropawłowsku znajdują się grzbiety książek różnych pisarzy- jest wśród nich również Abaj 🙂 Świetny pomysł na promocję czytelnictwa.
Abaj na ulicach miasta
Plakaty z portretem Abaja oraz krótką informacją o nim znajdują się również na głównej promenadzie Pietropawłowska ( ul. Konstytucji) tuż obok Domu Przyjaźni.
2. Kompleks muzealny „Rezydencja Abylaj chana” z pomnikiem bohatera
Abylaj chan ( 1711- 1781) – kazachski mąż stanu i polityk, chan całego kazachskiego chanatu.
W wieku 12 lat stracił ojca. Jego dzieciństwo nie jest dobrze znane. Legenda głosi, że po śmierci ojca został uratowany przez niewolnika i pracował jako prosty robotnik. Szybko rozpoczął karierę wojskową, został dowódcą wojsk, negocjował z Rosją, walczył z Dżungarami.
Z materiałów archiwalnych wiadomo, że na prośbę chana Abylaja i za zgodą władz carskich na jego pobyt w pobliżu twierdzy św. Piotra, nad rzeką Ishim w 1765 r. wybudowano drewniany dom. Później, według legendy, dom spłonął podczas jednego z pożarów. Na jego miejsce w 1829 roku wzniesiono budynek murowany.
Na początku ubiegłego wieku w budynku mieścił się szpital wojskowy, potem koszary, ale pod koniec stulecia budynek został opuszczony. W XXI wieku władze postanowiły stworzyć w tym domu muzeum. Prace remontowe i konserwatorskie rozpoczęły się w 2005 roku. Otwarcie kompleksu muzealnego miało miejsce w 2008 roku. Teraz Dom Abylaj chana jest uznawany za zabytek historyczny i kulturowy Kazachstanu.
Wstęp do muzeum jest bezpłatny.
Ekspozycja składa się z 5 sal. Pierwsza z nich to foyer. Tutaj znajduje się popiersie Abylaj chana. Kilka dni wcześniej była tu jeszcze wystawa poświęcona Abajowi, przywieziona z Muzeum Abaja w Semieju.
W sali „Okres życia Abylaja 1711-1770” można zobaczyć drzewo genealogiczne, rysunki przedstawiające sceny z czasów, kiedy żył bohater, tradycyjne instrumenty muzyczne, broń, którą wówczas się posługiwano oraz makieta meczetu.
W „Pokoju Abylaja” znajdują się przedmioty codziennego użytku. Są to dwa pomieszczenia – w jednym wyeksponowane są piękne zastawy do picia kumysu, dywany, pledy, skrzynie. Drugie pomieszczenie to sypialnia z łóżkiem, tradycyjnymi męskimi strojami.
W „Sali tronowej” widzimy postać Abylaj chana oraz wiele oryginalnych przedmiotów – dywany, siodła ( żeńskie i męskie), skórzane przedmioty. Są też stroje, biżuteria oraz tkany portret bohatera, podarowany przez autora.
W ostatniej sali „Abylaj chan- wielki mąż stanu” przedstawione są książki o bohaterze, makieta walk z Dżungarami, broń. Ukazano tu również historię powstania muzeum.
Przed muzeum znajduje się pomnik konny Abylaj chana, który jest wysoki na 5, 40 m i waży 7 ton. Zaprojektował go S.K Bajmagambetow ( С.К.Байьгаьбетов), a stworzył K.K.Sanybaldin (К.К. Сатыбалдин)
3. Domy kupców
Dom kupca Juzefowicza (А.Г. Юзефович)
Budynek został wybudowany w 1909 roku dla kupca drewna A.G. Juzefowicza. Prawdopodobnie autorem projektu jest utalentowany architekt A.P. Zenkovw (А.П. Зенков), autor wielu znanych obiektów architektonicznych w Ałmaty. Budynek jest ciekawym przykładem architektury drewnianej.
W latach dwudziestych budynek zajmowały różne instytucje. Później mieściła się tu kolonia dla młodocianych przestępców, w latach 60-70. szkoła dla młodzieży pracującej. W 1985 roku budynek został odrestaurowany i przekazany stowarzyszeniu muzealnemu. Obecnie mieści się w nim Regionalne Muzeum Sztuk Pięknych Kazachstanu Północnego.
Dom jest przykładem historycznego planowania prowincjonalnego miasta kupieckiego, charakterystycznego dla początku XX wieku.
Dom Czeremisinowa (Черемисинова)
Dom przewodniczącego Rady Miejskiej Czeremisinowa został zbudowany w 1895 roku. Kupiec odziedziczył go po swoim wuju Chlebnikowie. Do 1917 r. w budynku mieściła się manufaktura kupiecka. Czeremisinow znany jest z podpisania umowy z niemiecką firmą handlową Singer & Co. na sprzedaż maszyn do szycia i druku. Obecnie w budynku mieści się przychodnia stomatologiczna.
4. Domy mieszkalne
Piękne domy, które zawsze mnie zachwycają, ale nigdy nie widziałam ich w takiej ilości w jednym miejscu! Kiedy jechałam do Pietropawłowska taksówką, która zabiera 4 osoby, dwie wysiadały pod miastem w wiosce z takimi pięknymi budynkami. Wyglądała to po prostu jak skansen! Można je znaleźć również w Pietropawłowsku. Byłam zachwycona, a Kazachowie pękali ze śmiechu, bo powiedzieli, że dla nich nie ma tu nic pięknego 😉
5. Ślady polskie – Kościół Najświętszego Serca Jezusa
Początkowo wybudowano jedynie niewielką drewnianą budowlę, ale nie mogła ona służyć dużemu gronu parafian, dlatego wysłano petycję do gubernatora regionu, podpisaną przez ponad 200 mieszkańców, o wybudowanie nowego murowanego kościoła obok istniejącego. Prośbę uwzględniono w 1908 r., a do 1912 r. wzniesiono budynek. Praktycznie nie był on wykorzystywany jako świątynia. Od 1917 roku stał się miejscem mieszkalnym – zakwaterowano w nim członków organów partyjnych. Po kolejnych 7 latach usunięto kopułę a pomieszczenia zamieniono na mieszkania dla sekretarzy komitetów partyjnych, jadalnię i pokoje gościnne. Później, w latach pięćdziesiątych, budynek ten stał się przedszkolem.
W 1999 roku budynek został przekazany parafii Świętej Trójcy. Przez kolejne dwa lata świątynia była odbudowywana, a w 2002 roku poświęcił ją pierwszy katolicki biskup Kazachstanu. Świątynia wzorowana jest na kościołach w Polsce końca XIX wieku – o surowych, czystych formach, bez dekoracji wnętrz.
Przed kościołem znajduje się miejsce upamiętnienia ofiar reżimu totalitarnego. Wokół krzyża umieszczono tablice w czterech językach: niemieckim, rosyjskim, kazachskim i polskim.
Źródła:
ru.sputnik.kz/, 24.kz/
www.gov.kz/
mygorod.kz/
e-history.kz/
izi.travel/