Tamgały to moje małe marzenie od dawna. Mimo że mieszkałam w Ałmaty dwa lata, to jakoś nie było mi dane tam dotrzeć. Ale w końcu udało się! 🙂
Rezerwat Tamgały znajduje się ok 170 km od Ałmaty. Petroglify archeologicznego krajobrazu Tamgaly od 2004 roku są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Tutaj pod koniec lat 50. odkryto dużą ilość malowideł naskalnych, którego badania rozpoczęto w latach 70. i 80. XX wieku. Rysunki naskalne, których jest kilka tysięcy, pochodzą z różnych epok, najstarsze zostały stworzone w epoce brązu.
Ludzie w przeszłości wybierali to miejsce dzięki rzece Tamgały. Cały region jest stepowy, a tutaj była woda, rośliny – życie. I właśnie w takim miejscu odkryto najciekawszy zespół zabytków archeologicznych – petroglify, cmentarzyska i osady z różnych okresów historycznych. Dziś Dziś piękny wąwóz zdobią malowidła naskalne przedstawiające dawne cywilizacje.
Można tu też zobaczyć чингиль, który opisywano w wielu utworach literackich. Między innymi pisał o nim M. Auezow w „Drodze Abaja”, o której pisałm tutaj:
Droga Abaja
Petroglify Tamgaly zostały przypadkowo znalezione przez archeologów w 1957 roku. Fotograf ostatniego dnia pracy w tym miejscu poszedł zrobić zdjęcia i wtedy zauważył rysunki na skałach.
Przypuszcza się, że Tamgaly było ośrodkiem kultu, rodzajem naturalnej świątyni pod gołym niebem. Liczne wizerunki bóstw o twarzach słonecznych świadczą o tym, że żyjące tu ludy praktykowały kult Słońca.
Petroglify pochodzą z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, a następnie z późnego średniowiecza. Zazwyczaj rysunki rzeźbiono na skałach pokrytych ciemną miedzianą warstwą. Warto zauważyć, że wiele z tych rysunków zostało uzupełnionych starożytnych artystów w późniejszym okresie. Kompleks ten jest tak niezwykły, ponieważ wchłonął dziedzictwo kulturowe wielu okresów historycznych.
Specyfika naturalnego krajobrazu odegrała decydującą rolę w utworzeniu małego kanionu – gładkie i szerokie powierzchnie kamieni stały się idealnym płótnem dla starożytnych mieszkańców.
Największa liczba petroglifów i ołtarzy skupiona jest w kompleksie centralnym. Co, zgodnie z założeniami naukowców, mówi o wykorzystaniu tego miejsca do składania ofiar i innych ceremonii sakralnych.
Za najważniejszą podgrupę uważa się skałę, której wielkość, zaprezentowane sceny i złożoność rysunku wskazują, że była ona świętym ołtarzem. Wyrzeźbiono tu 6 dużych „głowy słońca”, a pod nimi widać tańczące i modlące się osoby.
Oprócz dużej liczby petroglifów znaleziono tu również wiele miejsc pochówków ze środkowej i późnej epoki brązu, a także kurhany.
Mogiłami są kamienne skrzynie, w których chowano dzieci i dorosłych z plemienia. Interesujące są cenotafy – symboliczne groby, w których nie zmieściłoby się ciało. Uważa się, że w ten sposób chowano wojowników, którzy nie wrócili z walk lub polowań. Mogiły mają niewielki rozmiar, ponieważ uważano, że człowiek powinien być pochowany w tej samej pozycji, w której się urodził, czyli w pozycji embrionu. Niektórzy byli kremowani.
Podczas wykopalisk w grobach odnaleziono złożone ze zmarłym: naczynia gliniane i biżuterię z brązu (koraliki i kolczyki).
Na terenie rezerwatu żyją jadowite żmije.
Na koniec zwiedzania rezerwatu Tamgały zjedliśmy obiad – zostałam poczęstowana borusakiem z Pawłodaru ;).
Wypróbowałam również tradycyjną kazachską huśtawkę.
Powstało również muzeum, którego niestety nie udało mi się zobaczyć. Tutaj jest jego strona internetowa:
Obiekty wpisane na listę UNESCO w Kazachstanie:
1.Mauzoleum Chodży Ahmada Jasawiego
2. Park Narodowy „Ałtynemel”
3.Saryarka: step i jeziora północnego Kazachstanu
4.Tamgały
5.Tien-szan
Ungurtas
Miejscowość Ungurtas ( w tłumaczeniu z kazachskiego Jaskiniowy Kamień) położona jest 88 km od Ałmaty i uchodzi za miejsce mocy. Góra Rozumu to miejsce ładowania energii. Używana jest też nazwa – Pępek Ziemi.
Krótko mówiąc ludzie przyjeżdżają tu, aby uzyskać energię, wyzdrowieć. Wchodzą na górę, na której są różne pomniki, skały i wypowiadają życzenie oraz przytulają się do skał. Widziałam też inne rytuały oczyszczające.
Na powitanie przybywających do Ungurtas wychodzi starsza kobieta – Ajdarhan- ata (Айдархан- ата), mówi, jak się zachować i co robić w poszczególnych miejscach.
W 1999 roku miejsce zostało oficjalnie przejęte przez uzdrowicielkę ludową Bifatimę Dauletową ( Бифатимa Даулетовна).
Powiem tak, jeśli ktoś wierzy, czuje tę energię, moc to warto jechać. Ciekawe miejsce. Ja za to zachwyciłam się pierwszymi wiosennymi kwiatami, które można było podziwiać na wzgórzu.
Pojechaliśmy tam w międzynarodowym towarzystwie: Japonia, Kazachstan i Polska 🙂
